شهید مطهری یکی از احیاگران نهضت فارسی در حوزه و علوم دینی است. ایشان در زمانی که اکثر روحانیون و طلاب بر منابع عربی و تالیف کتب به زبان عربی تاکید داشتند، به مذمت این اقدام پرداختند و بر احیای زبان فارسی در حوزه‌های علمیه تاکید کردند

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی چندین نهاد مهم شکل گرفت تا به بررسی و اداره امور موقت کشور بپردازد. در میان نهادهایی که تشکیل شدند، کمیته‌های انقلاب اسلامی اهمیت بیشتری داشتند. رهبری این کمیته‌‌ها که فرماندهی آن بعدها به آیت‌الله مهدوی کنی داده شد، قرار بود در ابتدا به فرد دیگری داده شود

شهید مطهری بخش مهمی از نگارشات خود را با کمترین امکانات موجود انجام دادند. بسیاری از مطالعات و تحقیقات ایشان به اتاقی کوچک در دانشکده الهیات محدود بود. آن اتاق کوچک علاوه بر آنکه محل تحقیقات علمی استاد بود، مرکزی برای فعالیت‌های سیاسی نیز بود

شهید مطهری از اولین روحانیونی بود که به انحرافی بودن جریانات چپ از جمله مجاهدین خلق پی بردند. این در حالی بود که بسیاری از افراد و شخصیت‌های سیاسی و حتی مذهبی، گروه‌های چپ را گروه‌های مبارز می‌دانستند. این ذکاوت در واقع معلوم شخصیت خاص ایشان است

د از 15 خرداد، بسیاری از علما با اقدامات جمعی و فردی به این رویداد واکنش نشان دادند. واکنش علما، باعث شد که عوامل حکومت محدودیت‌ها و تگناهای سیاسی خود علیه علما را بیشتر کنند و ضمن تهدید آنان، مبادرت به دستگیری برخی از علما نمایند.

روحانیت در دهه 1330- 1340 حضور آشکار و مستقیمی در مبارزات سیاسی نداشت. با این حال، دوره مذکور دوره مناسبی برای حوزه و روحانیت جهت تدوین پایه‌های تئوریک مبارزات سیاسی بود. ذر این دوره اقداماتی از سوی جریانات مختلف شکل گرفت و تحت اتفاقاتی چون حضور شهید مطهری در دانشگاه تهران، مبارزات سیاسی گروه‌های مبارز راه خود را پیدا کرد.

اگر تعبیر صاحبنظران انقلاب اسلامی در رابطه با گروه های مبارز در دوران انقلاب اسلامی ایران را بپذیریم، بیشک باید گفت گروههای مبارز اسلامی با رهبری کسانی چون امام (ره) و مبارزینی چون شهید مرتضی مطهری در رأس آن گروهها قرار دارند.

جمهوری اسلامی واکنش منطقی ملت به فرایند غربی‌سازی و سکولار ساختن جامعه از سوی حکومت پهلوی و همچنین سرکوب آزادی‌های سیاسی و مشارکت مردم بود. این واکنش در قالب نظامی نوین و بی‌سابقه شکل گرفت که هم واجد محتوای اسلامی بود و هم شکل جمهوری داشت.

امام خمینی از لحاظ علمی، یکی از برترین علمای دوران خود محسوب می‌شدند. البته برخی از علما و یا مریدان آنها که به نوعی با ایشان رقابت داشتند، حاضر به پذیرش این واقعیت نبودند و یا تمایلی به تعامل علمی با امام نداشتند. اما علیرغم این شرایط، امام از نظر علمی، جایگاه خاصی پیدا کرده بود.

بخش کوتاهی از بیانات استاد شهید مرتضی مطهری درمورد مبعث حضرت رسول اکرم(ص)، در میان همه پیغمبران جهان پیغمبر اکرم یگانه پیغمبری است که تاریخ کاملا مشخصی دارد ....

دانش‌آموزان یکی از گروه‌های سیاسی مهم در مبارزات حکومت پهلوی هستند که معمولا نقش آن‌ها در انقلاب اسلامی نادیده گرفته می‌شود. اما واقعیت آن است که این گروه علیرغم برخی از محدودیت‌های سنی و فکری، جز گروه‌های فعال در مبارزات سیاسی بودند. دانش‌آموزان با تاسی از گروه‌های مختلف همچون گروه‌های مذهبی به طور مستقیم و یا غیرمستقیم، عامل بسیاری از تحرکات سیاسی ...

آقاى مطهرى ابتدا آیه‏اى از قرآن تلاوت و تفسیر نمود. سپس اظهار داشت برنامه امشب ما در خصوص ایرانى و روح اسلام در ایرانى میباشد. ایرانى گوشت و پوست و خونش توأم با روح اسلام است. اینکه میگویند اعراب آمدند و کتابهاى ایران را آتش زدند اگر بتاریخ مراجعه کنیم مى‏بینیم این حرف غلط محض است.

آقای مطهری می‌گفت خُب نمی‌شود ما یک مؤسسه را به وجود آورده‌ایم. مردم اینجا را متعلق به ما می‌دانند، ما ندانیم اینجا کی سخنرانی می‌کند؛ یا مثلاً چه موقع کتابش می‌خواهد چاپ بشود؛ یا چه مطالبی گفته می‌شود. استاد مطهری جزو سه نفر هیئت امنا بود. و در مقابل، میناچی به اعتراضهای ایشان اعتنایی نمی‌کرد؛ و این بود که عملاً آقای مطهری فریادش به جایی نمی‌رسید ...

مرحوم مطهرى در نگاه من، از دور همچون کوهى بلند و سخت و استوار است که چون به او نزدیک مى شوم، دریایى مى بینم عمیق و آرام. به اعتقاد من درباره شهید مطهرى از وجوه گوناگون مى توان سخن گفت و بررسى کلیت جامع تفکر و حضور ایشان، تنها از یک منظر، میسر نیست. در نگاه من شهید مطهرى یک «میزان» بود و هنوز هم هست...

سخنرانی زیبا و پرمحتوا از استاد شهید مطهری درباره خودشریف بینی ...  

صفحه اینستاگرام منتسب به شهید مطهری تصویری از رای دادن این استاد شهید به جمهوری اسلامی در فروردین سال 1358 را منتشر کرد.